Zelfzorg

Als ouder krijg je vaak al vlak na de geboorte van je kind te horen: ‘Je ziet er moe uit.’ of ‘Zorg je wel goed voor jezelf?’. Misschien vind je dat je al genoeg voor jezelf ‘zorgt’. Misschien denk je juist: ‘Ja, nogal wiedes dat ik moe ben, met al die slapeloze nachten’. En er zullen ook ouders zijn die zich afvragen hoe zij ooit tijd voor zichzelf moeten vinden. Naast het feit dat je moet eten, slapen en zorgen voor je kind, zijn er zoveel ballen in de lucht te houden. Denk aan je werk, je relatie, vrienden, verjaardagen, sport, gezond koken, hobby’s en school van je kinderen, medische afspraken, familie, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Al deze dingen vragen energie van jou. Dit kan maken dat je ‘s avonds uitgeput op de bank beland, jezelf afvragend waar ‘jij’ was vandaag. Hoe doe je dat nou als ouder, zorgen voor jezelf?

In het verleden heb ik me dat ook vaak afgevraagd. Met name als je nog kleine kinderen hebt, is de afhankelijk van jou als ouder groot. Dat kan een toename van verantwoordelijkheidsgevoel veroorzaken, waarbij je als ouder meer focus hebt op de behoefte van je kind(eren) dan op je eigen behoefte. En zelfs als je de focus naar jezelf zou willen verplaatsen, zul je merken dat kinderen zich hierin moeilijk laten sturen. Zij leven in hun eigen wereldje en zullen toch een appèl op jou doen, ook wanneer je moe, overprikkeld of emotioneel bent. Dat doen ze niet omdat ze jou tot last willen zijn, maar omdat ze vaak nog moeite hebben om rekening te houden met de wensen en behoeften van anderen (mentaliseren noemen we dat).
Toch is het belangrijk uiting te geven aan jouw eigen behoeften. Het is eigenlijk net zoals in een vliegtuig. Voordat je een ander helpt, moet je eerst je eigen zuurstofmasker opzetten. Zo moet je ook eerst goed voor jezelf zorgen, voordat je voor alle anderen om je heen kan zorgen.

Dus hoe ga je nu als ouder de ruimte vinden om ook voor jezelf te zorgen? Allereerst is het belangrijk dat je in contact komt met je eigen behoefte. Wat dat is kan voor iedereen verschillend zijn. Begin eerst eens met elke dag 3x een moment niets doen. Voor de duur van slechts 5 minuten. Misschien denk je nu, wat is nou 5 minuten? Maar je zult wellicht merken dat het lastig genoeg is om 3 momenten op de dag te kiezen, waarop iets anders even geen aandacht van je vraagt. Dat mag thuis zijn of op je werk. Of buiten op een bankje, wat jij wil. De kunst is vervolgens om in deze 5 minuten helemaal niets te doen. Echt h-e-l-e-m-a-a-l niets. Je laat je dus niet afleiden door de ‘papa!’ of ‘mama!’ van je kinderen….niet door de piepjes van de wasmachine…niet door de klok waaruit blijkt dat je eigenlijk nog vanalles moet gaan doen. Niets!

En terwijl je ‘niets’ zit te doen, mag je denken wat je wil en voelen wat je wil. Probeer op dit moment eens bij jezelf na te gaan welk gevoel het meest aanwezig is. En welke behoefte daarmee samenhangt. Ben je bijvoorbeeld moe en heb je behoefte aan rust? Merk je dat je honger hebt, omdat je eigenlijk al had willen lunchen? Merk je dat je lijf vervelend aanvoelt, omdat te weinig beweging hebt gehad? Of merk je dat je behoefte hebt aan cognitieve uitdaging, na dagenlange Jip en Janneke taal met je kinderen. Of gewoon toe bent aan een volwassen gesprek? Wanneer je deze oefening één of twee weken lang hebt gedaan, welke behoefte overheerst dan?

De volgende stap is om gehoor te geven aan die behoefte. Ook dit kan op verschillende manieren. En nee, je hoeft hiervoor echt niet je hele leven drastisch om te gooien. Begin klein. Wanneer jouw hoofdbehoefte rust is, probeer de momenten van rust over de dag beter te verdelen. Bijvoorbeeld door de momenten dat je niets doet, op te rekken naar 3x per dag 15 minuten, door te mediteren of door je bezigheden meer mindfull uit te voeren.
Als je merkt dat je hoofdbehoefte beweging is, probeer eens elke dag 20 minuten te wandelen, buiten in de natuur te zijn. En rek dit op naar een uur per dag (tussen de middag of in twee keer, of samen met je kinderen). Als je hoofdbehoefte ontprikkelen is, kijk eens of je en moment alleen kan vinden. Bijvoorbeeld met een fijn boek of tijdschrift op een bankje in een park, een korte lunch of een koffie in je eentje bij dat leuke tentje of (als dat lastig is) met een podcast op de wc of in bad. Het maakt eigenlijk niet uit, als je maar even alleen met jezelf bent. Uiteindelijk vind je wel een weg, daar heb ik vertrouwen in. En mocht het niet meteen lukken, dat geeft niet. Het belangrijkste is dat je blijft oefenen en er aandacht aan blijft geven. Want wat je aandacht geeft, groeit. En mocht je het moeilijk vinden, dan help ik je hierbij.